पुण्यात वीर्य चाचणी

वीर्य चाचणी म्हणजे काय?

वीर्य चाचणी (शुक्राणूंची संख्या चाचणी) ही स्खलनाची चाचणी आहे जी तुम्हाला तुमच्या शुक्राणूंची संख्या आणि पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेशी संबंधित इतर २० पॅरामीटर्स सांगते.

वंध्यत्वाच्या समस्या असलेल्या पुरुषांनी वीर्य चाचणी करावी. डॉक्टर सामान्यतः आयव्हीएफचा विचार करणाऱ्या किंवा नैसर्गिकरित्या गर्भधारणा करू न शकणाऱ्या जोडप्यांना ही चाचणी करण्याचा सल्ला देतात.

ही चाचणी कोणी करावी?

वीर्य चाचणी खालील पुरुष गटांनी करावी:

• वंध्यत्व: वर्षभर नैसर्गिक पद्धतींनी प्रयत्न करूनही तुम्ही तुमच्या जोडीदारासोबत गर्भधारणा करू शकत नाही. जास्त वजन असलेले, धूम्रपान करणारे किंवा नियमितपणे मद्यपान करणारे पुरुष यांच्या शुक्राणूंची संख्या कमी होते.
• नसबंदीनंतर - नसबंदी ही पुरुषांवर केलेली एक शस्त्रक्रिया आहे जी त्यांना भविष्यात मुले होण्यापासून रोखते. शस्त्रक्रिया यशस्वी झाली आहे याची खात्री करण्यासाठी अनेकदा वीर्य चाचणी करण्याची शिफारस केली जाते. जर नसबंदी यशस्वी झाली तर वीर्य चाचणी शुक्राणूंची पूर्णपणे अनुपस्थिती दर्शवेल.
• आयव्हीएफचा विचार करणारी जोडपी आयव्हीएफ किंवा सहाय्यक प्रजननक्षमतेसाठी विचारात घेतलेल्या जोडप्यांमध्ये, पुरुषाचे शुक्राणू आयव्हीएफ उपचारांसाठी योग्य आहेत की नाही हे जाणून घेण्यासाठी वीर्य चाचणी आवश्यक आहे.

मला वीर्य चाचणीची आवश्यकता आहे हे मला कसे कळेल?

वंध्यत्वासाठी डॉक्टर सहसा वीर्य चाचणीची शिफारस करतात. काही सामान्य लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:

• कमी वीर्यस्खलन: तुम्हाला कमी किंवा जवळजवळ वीर्यस्खलन दिसून येते.
• स्पष्ट स्खलन: तुमचे स्खलन स्पष्ट किंवा पारदर्शक आहे, आणि सामान्य अपारदर्शक राखाडी-पांढऱ्या रंगाचे नाही.
• वीर्यपतन करताना वेदना: वीर्यपतन करताना तुम्हाला वेदना होतात.
• लालसर/पिवळ्या रंगाचे स्खलन: तुमचे वीर्य रक्ताने माखलेले किंवा गडद पिवळ्या रंगाचे दिसते.
• स्खलनानंतर जळजळ होणे : स्खलनानंतर जळजळ होणे, हे संसर्गाचे लक्षण असू शकते.

चाचणी कशी केली जाते?

वीर्य चाचणी (शुक्राणू चाचणी) मध्ये वीर्य नमुना गोळा करणे समाविष्ट असते, सामान्यतः हस्तमैथुनाद्वारे. ही चाचणी करण्यासाठी तुम्हाला एका निर्जंतुक कंटेनरमध्ये हस्तमैथुन करावे लागेल आणि नंतर द्रवपदार्थ प्रयोगशाळेत तपासला जाईल. ही चाचणी पूर्णपणे वेदनारहित आहे.

परीक्षेची तयारी करण्यासाठी खालील गोष्टी करा : :

• चाचणीपूर्वी २-५ दिवस - वीर्यस्खलन टाळा : चाचणीपूर्वी २ ते ५ दिवस वीर्यस्खलन टाळा जेणेकरून वीर्य पुरेसे राहील. याचा अर्थ कोणत्याही लैंगिक क्रियाकलाप तसेच हस्तमैथुन टाळणे.
• अल्कोहोल आणि कॅफिन आणि धूम्रपान टाळा : चाचणीच्या काही दिवस आधी अल्कोहोल आणि कॅफिन तसेच सिगारेट ओढणे मर्यादित करा किंवा टाळा कारण ते शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर परिणाम करू शकतात.
• चांगले हायड्रेटेड रहा : हायड्रेटेड राहण्यासाठी भरपूर पाणी प्या, ज्यामुळे चांगले वीर्य नमुना तयार होण्यास मदत होते.
• हार्मोनल थेरपी टाळा : जर तुम्ही हार्मोनल सप्लिमेंट्स घेत असाल, तर नमुना देण्यापूर्वी एक आठवडा हे टाळण्याचा प्रयत्न करा.

नमुना गोळा करण्यासाठी ही प्रक्रिया अनुसरण करा :

• प्रयोगशाळेशी संपर्क साधा आणि नमुना कंटेनरची विनंती करा : वीर्य चाचणी फक्त घरीच घेण्यासाठी उपलब्ध आहे. प्रयोगशाळेला कॉल करून किंवा ऑनलाइन बुकिंग करून घरीच नमुना संकलन बुक करा. एक तंत्रज्ञ तुम्हाला निर्जंतुकीकरण कंटेनर घेऊन भेट देईल.
• नमुना कंटेनर लेबल करा : नमुना कंटेनर मिळाल्यावर, त्यावर तुमचे नाव लिहा, तसेच नमुना देण्याची वेळ लिहा.
• तुमचे बाह्य जननेंद्रिय स्वच्छ करा : तुमचे बाह्य जननेंद्रिय, लिंगाचे टोक आणि जननेंद्रिय क्षेत्र ओल्या कापडाने किंवा टिश्यू पेपरने स्वच्छ करा. कोणत्याही प्रकारचे साबण, क्रीम किंवा लोशन वापरू नका याची खात्री करा.
• कंटेनरमध्ये स्खलन करा : कंटेनरमध्ये स्खलन करा. त्यात पाणी, डिटर्जंट किंवा इतर कोणताही पदार्थ घालू नका . पाण्याने नमुन्याचे प्रमाण किंवा प्रमाण वाढवण्याचा प्रयत्न करू नका , कारण ते तुमच्या निकालांवर परिणाम करेल, ज्यामुळे शुक्राणूंची संख्या कृत्रिमरित्या कमी होईल.
• कंटेनर तंत्रज्ञाकडे सोपवा : तुमच्या घरी कंटेनर पोहोचवणारा लॅब तंत्रज्ञ नमुना देईपर्यंत तुमची वाट पाहेल.

अहवालात काय समाविष्ट असेल?

वीर्य चाचणी अहवालात खाली सूचीबद्ध केलेले २२ पॅरामीटर्स समाविष्ट आहेत:

• गोल पेशी: :गोलाकार पेशींमध्ये संसर्गाशी लढणाऱ्या पेशी तसेच इतर प्रकारच्या पेशींचा समावेश होतो. हे सामान्यतः वीर्यामध्ये असतात. गोल पेशींसाठी वैद्यकीयदृष्ट्या परिभाषित सामान्य श्रेणी नाही, परंतु प्रयोगशाळेत १ दशलक्ष/मिली पेक्षा जास्त संख्या abnrmal म्हणून नोंदवली जाईल.
• लाल रक्तपेशींची संख्या: : वीर्यमध्ये काही लाल रक्तपेशी देखील सामान्य असतात.
• परजीवी: : फायलेरियासारखे परजीवी सेमिनल फ्लुइडमध्ये दिसू शकतात. ते सामान्यतः उपस्थित नसावेत. (सामान्य श्रेणी - अनुपस्थित)
• एकत्रीकरण: : शुक्राणू कधीकधी वीर्यामध्ये एकत्र जमतात. जरी हे कमी प्रमाणात सामान्य असू शकते, परंतु मृत शुक्राणूंचे मोठे एकत्र येणे सामान्य नसते. वैद्यकीयदृष्ट्या परिभाषित सामान्य श्रेणी नाही, परंतु प्रयोगशाळेत मोठ्या संख्येने एकत्रित होणे असामान्य असल्याचे नोंदवले जाईल.
• अ‍ॅग्लुटिनेशन: : कधीकधी जिवंत शुक्राणू इतर पेशींमध्ये अडकतात आणि वीर्यमध्ये मोडतोड करतात. यामुळे त्यांना हालचाल करता येत नाही. एकत्र जमलेल्या या जिवंत शुक्राणूंना अ‍ॅग्लुटिनेट म्हणतात. काही अ‍ॅग्लुटिनेट सामान्य असतात परंतु मोठ्या संख्येने असामान्य मानले जातात. (सामान्य श्रेणी - १ अ‍ॅग्लुटिनेट/एचपीएफ)
• शुक्राणूंची सांद्रता: : स्खलनाच्या प्रति मिली शुक्राणूंची संख्या - लाखो/मिली मध्ये व्यक्त केली जाते (सामान्य श्रेणी - १५ दशलक्ष/मिली पेक्षा जास्त)
• शुक्राणूंची संख्या: : स्खलनात शुक्राणूंची एकूण संख्या - लाखोंमध्ये व्यक्त केली जाते. (सामान्य श्रेणी: ३९ दशलक्ष/मिली पेक्षा जास्त)
• जिवंतपणा - टक्केवारी जिवंत स्वरूप: : वीर्यातील सर्व शुक्राणू जिवंत नसतात. जिवंतपणा म्हणजे जिवंत शुक्राणूंची टक्केवारी. (सामान्य श्रेणी: ५८% पेक्षा जास्त)
• प्रगतीशील - गतिमान: : जलद गतीने चालणाऱ्या किंवा झिग-झॅग हालचाली दर्शविणाऱ्या शुक्राणूंची टक्केवारी. (सामान्य श्रेणी: ३२% पेक्षा जास्त)
• प्रगतीशील नसलेले - गतिमान: : जलद हालचाल न दाखवणारे शुक्राणूंची टक्केवारी.
• एकूण गतिमानता: : सर्व गतिमान शुक्राणूंची साधी बेरीज. (सामान्य श्रेणी: ४०% पेक्षा जास्त)
• गतिहीन: : अजिबात हालचाल न करणाऱ्या शुक्राणूंची टक्केवारी. (सामान्य श्रेणी: ६०% पेक्षा कमी)
• सामान्य स्वरूप: : सामान्य आकाराच्या शुक्राणूंची टक्केवारी. (सामान्य श्रेणी: ४% पेक्षा जास्त)
• असामान्य स्वरूपे: : सामान्य आकार नसलेल्या शुक्राणूंची टक्केवारी. सामान्य शुक्राणूंना डोके, मध्यभाग आणि लांब शेपटी असते. असामान्य स्वरूपांमध्ये या वैशिष्ट्यांमध्ये बदल दिसून येतात.
• वीर्य फ्रक्टोज: : वीर्य नमुन्यात फ्रक्टोजच्या उपस्थितीसाठी चाचण्या. शुक्राणूंना मादी जननेंद्रियातून अंड्यात जाण्यासाठी उर्जेचा स्रोत म्हणून फ्रक्टोज आवश्यक आहे. जर फ्रक्टोजची कमतरता असेल तर शुक्राणू पुरेसे हालचाल करू शकणार नाहीत. (सामान्य श्रेणी - सकारात्मक)
• रंग: : वीर्य द्रव साधारणपणे राखाडी किंवा पांढरा रंगाचा असावा.
• आकारमान: : वीर्य द्रवाचे आकारमान किंवा एकूण प्रमाण.
• pH: : वीर्य नमुन्याची pH पातळी दर्शवते.
• स्निग्धता: : वीर्य स्निग्धता साधारणपणे २ सेमी असावी. खूप जास्त स्निग्ध नमुना द्रवीकरण प्रक्रियेसाठी कठीण बनवू शकतो.
• द्रवीकरण वेळ: : वीर्य नमुना द्रवीकरण होण्यासाठी लागणारा वेळ. सुरुवातीला वीर्य तयार झाल्यावर त्यात जेलीसारखी सुसंगतता असते.
• संयम करण्याचे दिवस: : नमुना गोळा करण्यापूर्वी संयम ठेवण्याचे दिवस नोंदवले जातात.

सारांश